Kostenverhaal op privaatrechtelijke wijze door middel van een anterieure overeenkomst kan op grond van de wettelijke regeling (veel) hoger uitvallen dan wat de gemeente langs publiekrechtelijke weg dwingend zou kunnen opleggen. In de praktijk is echter vaak sprake van bedragen die daarvan niet veel afwijken.
Kunt u daarvoor een verklaring geven? (3 punten)
Hoewel bij een anterieure overeenkomst noch de kostensoortenlijst noch – wat betreft bovenplanse kosten – de criteria profijt, causaliteit en proportionaliteit het kostenverhaal begrenzen, is de hoogte van het kostenverhaal bij anterieure overeenkomsten desalniettemin begrensd en komt het qua hoogte vaak in de buurt van het bedrag dat op grond van een exploitatieplan zou kunnen worden opgelegd, omdat geen enkele partij tot het aangaan van een anterieure overeenkomst kan worden gedwongen en bij (teveel) overvragen van de gemeente de marktpartij altijd kan opteren voor kostenverhaal via het exploitatieplan. Ook marktpartijen kunnen immers uitrekenen wat de gemeente volgens de regels maximaal zou kunnen opleggen indien een exploitatieplan zou worden vastgesteld. Dit wordt wel de ‘schaduwwerking van het exploitatieplan’ genoemd.